Molekularni tip raka dojke
Definiranje raka dojke na molekularnoj razini odnosi se na vrstu prisutnih stanica i na obrazac ponašanja koje te stanice pokazuju. Svaka vrsta ili podtip raka dojke ponaša se i raste na različite načine. Određivanje molekularnog tipa raka važan je za liječenje kao i za prognozu bolesti.
Različite vrste raka dojke ponašaju se i rastu na različite načine, što je dovelo do definiranja tumora na molekularnoj tj. razini najmanjih stanica. Ova vrsta klasifikacije raka dojke odnosi se na vrstu prisutnih stanica tumora i na obrazac ponašanja koje te stanice pokazuju. Na taj način omogućen je razvoj ciljanih terapija za različite molekularne tipove tumora.
Podtipove ili molekularne tipove tumora možemo podijeliti s obzirom na prisustvo hormonskih receptora, HER-2 pozitivne i trostruko negativne tumore.
• Luminalni tip A
• Luminalni tip B, HER2 negativan
• Luminalni tip B, HER2 pozitivan
• Hormonski neovisan, HER2 pozitivan
• Trostruko negativan
Luminalni tip A najčešći je i prognostički najpovoljniji molekularni tip raka dojke. Naziva se još i HR pozitivnim, jer ima izražene hormonske receptore, tj. estrogenske (ER) i/ili progesteronske receptore (PR). Tumor koji ima pozitivne estrogenske ili progesteronske receptore nastaje iz ovih vrsta hormona.
Luminalni tip A raka dojke je HER2 negativan.
Ova vrsta raka dojke liječi se operacijom i antihormonskom (endokrinom) terapijom koja blokira hormone, budući da je luminalni tip A hormonski ovisan.
Luminalni tip B raka dojke ima značajku da njegove stanice imaju tendenciju bržeg rasta od luminalnog tipa A te se stoga smatra agresivnijim. Pozitivni je na hormonske receptore, ali u većini slučajeva nešto manje nego kod luminalnog tipa A.
Mogu biti HER2 pozitivni i HER2 negativni.
Nakon uklanjanja tumora operativnim zahvatom, liječi se kemoterapijom, radioterapijom (ovisno o vrsti operativnog zahvata), antihormonskom terapijom i ciljanom terapijom ukoliko je HER2 pozitivan.
U nekim slučajevima kemoterapija se daje prije operativnog zahvata.
Hormonski neovisan – HER2 pozitivan je estrogenski i progesteronski negativan, ali ima izražene HER2 receptore.
Liječi se operacijom, nakon koje slijedi liječenje ciljanom terapijom za HER2 pozitivne tumore. Može se davati u kombinaciji s kemoterapijom ili samostalno.
Trostruko negativan rak dojke ne sadrži estrogenske, progesteronske niti HER2 receptore. S obzirom da je negativan na sve receptore ne može se liječiti antihormonskom terapijom, niti lijekovima koji blokiraju HER2 receptore. Liječi se, osim operacije, kemoterapijama i radioterapijom.
Nešto je agresivniji tip raka dojke i povezuje se s većom mogućnošću povrata u obliku metastatske bolesti.
Liječi se operativnim zahvatom, kemoterapijom, a ponekad i radioterapijom, o čemu će odlučiti tim za dojku.
Određivanje molekularnog tipa raka dojke važan je za buduće liječenje kao i za prognozu bolesti.
